Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2016

496 - Τα σπάργανα του Χριστού

Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Η προσκύνηση των ποιμένων, πίνακας του Georges de la Tour, 1644, Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι.


ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος, ἐν πόλει Δαυΐδ. καὶ τοῦτο ὑμῖν τὸ σημεῖον· εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον, κείμενον ἐν φάτνῃ. (Κατά Λουκάν, 2, 11-12)

Τα σπάργανα του Χριστού είναι οι φασκιές, δηλαδή οι μακριές και φαρδιές υφασμάτινες ταινίες, με τις οποίες τύλιγαν παλιά τα μωρά. Το έθιμο της σπαργάνωσης των νεογέννητων είναι πολύ παλιό, διήρκεσε επί χιλιετηρίδες και μόλις πρόσφατα σταμάτησε στην Ευρώπη (ίσως εδώ και σαράντα, πενήντα χρόνια).

Σύμφωνα με μια παράδοση, τα σπάργανα του Χριστού είχαν διασωθεί στα Ιεροσόλυμα και μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη από την Αγία Ευδοκία, σύζυγο του αυτοκράτορα Θεοδόσιου Β´

Τα σπάργανα του Χριστού ήταν πολύ δημοφιλή ως χριστολογικό κειμήλιο στο Βυζάντιο και έχει διασωθεί μια μικρογραφία στο χειρόγραφο «Σκυλίτζης της Μαδρίτης» στην οποίαν παριστάνεται λιτανεία ιερών κειμηλίων, ανάμεσα στα οποία ήταν και τα σπάργανα του Χριστού, από το Μέγα Παλάτιο των Βυζ. αυτοκρατόρων ως την Παναγία των Βλαχερνών. 


Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
αὐχμοῦ δὲ γενομένου, ὡς ἐπὶ μῆνας ὅλους ἓξ μὴ καταρραγῆναι ὑετόν, λιτανείαν ἐποιήσαντο
οἱ τοῦ βασιλέως ἀδελφοί, ὁ μὲν Ἰωάννης βαστάζων τὸ ἅγιον μανδύλιον, ὁ μέγας δομέστικος
τὴν πρὸς Αὔγαρον ἐπιστολὴν τοῦ Χριστοῦ
καὶ ὁ πρωτοβεστιάριος Γεώργιος τὰ ἅγια σπάργανα.
καὶ πεζῇ ὁδεύσαντες ἀπὸ τοῦ μεγάλου παλατίου ἀφίκοντο ἄχρι τοῦ ναοῦ τῆς ὑπεραγίας
θεοτόκου τῶν Βλαχερνῶν. ἐποίησε δὲ καὶ ἑτέραν λιτὴν ὁ πατριάρχης σὺν τῷ κλήρῳ.
οὐ μόνον δὲ οὐκ ἔβρεξεν, ἀλλὰ καὶ χάλαζα παμμεγέθης καταρραγεῖσα συνέτριψε
τὰ δένδρα καὶ τὰς κεράμους τῆς πόλεως.

 Διαβάστε περισσότερα:

111 - Τα ιερά κειμήλια της Θεοτόκου του Φάρου στη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη

390 - Ιερά Λείψανα της Γεννήσεως του Χριστού στη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη

Πολύ γρήγορα μικροτεμάχια από τα σπάργανα του Χριστού ενσωματώθηκαν σε βυζαντινές σταυροθήκες Τιμίου Ξύλου μαζί με άλλα χριστολογικά και μαριολογικά κειμήλια, των οποίων οι κάτοχοι ήταν μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας. Κάποιες από αυτές τις βυζαντινές σταυροθήκες Τιμίου Ξύλου έχουν διασωθεί. Η λειψανοθήκη κατάφερε να εντοπίσει αναφορές για λείψανο των σπαργάνων του Χριστού στις ακόλουθες:

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:




- σε βυζαντινή λειψανοθήκη του Τιμίου Σταυρού, γνωστή στην επιστημονική βιβλιογραφία ως Σταυροθήκη του Limburg  (Γερμανία)
 


Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Το εξωτερικό μέρος διάχωρου της βυζαντινής σταυροθήκης του Limburg που περιέχει τεμάχιο
από τα σπάργανα του Ιησού. Επιγραφή:
ΤΑ ΣΠΑΡΓΑΝΑ Ι(ΗΣΟ)Υ Χ(ΡΙΣΤΟ)Υ ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΤΟΥ Θ(ΕΟ)Υ.


Διαβάστε περισσότερα:

14 - Η βυζαντινή λειψανοθήκη του Τιμίου Σταυρού, η επονομαζόμενη Σταυροθήκη του Limburg

205 - Νέες φωτογραφίες από τη βυζαντινή σταυροθήκη του Limbourg 

206 - Πού φυλάσσονται τα άγια λείψανα της βυζαντινής σταυροθήκης του Limbourg; 

- σε βυζαντινή λειψανοθήκη του Τιμίου Σταυρού, που βρισκόταν στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου της Βενετίας (λανθάνει σήμερα), αλλά που τα ιερά της κειμήλια διασώθηκαν και βρίσκονται μόνιμα στο θυσιαστήριο της ίδιας Βασιλικής (Ιταλία)


Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Σπάργανα του Χριστού σε βυζαντινό χρυσεπάργυρο ξύλινο κουτί, που προέρχεται
από βυζαντινή σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου. Επιγραφή:
ΑΠΟ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΣΠΑΡΓΑΝΩΝ.
 

Διαβάστε περισσότερα:

343 - Από τα ιερά βυζαντινά κειμήλια του Αγίου Μάρκου Βενετίας (1)
   
- σε βυζαντινό εγκόλπιο που πλειστηριάστηκε δημοσίως το έτος 1359 στην Κωνσταντινούπολη των Παλαιολόγων για το ποσό των 3000 φιορινίων με σκοπό να πληρωθούν φόροι υποτέλειας και βρίσκεται σήμερα στη Σιένα (Ιταλία)

  
Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Βυζαντινό εγκόλπιο με κειμήλια του Χριστού (η πίσω πλευρά).
Απεικονίζεται η Σταύρωση του Χριστού. Επιγραφές:
ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΟΡΦΥΡΟΥ ΙΜΑΤΙΟΥ, ΑΠΟ ΤΟΥ ΣΠΟΓΚΟΥ,
ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΩΝ ΣΠΑΡΓΑΝΩΝ, ΑΠΟ ΤΟΥ ΧΙΤΟΝΟΣ
  

Διαβάστε περισσότερα:
  
Τουλάχιστον δύο σταυροθήκες με λείψανο των σπαργάνων του Χριστού έχουν διασωθεί στο Άγιον Όρος, το οποίο είναι ένας ανεξάντλητος θησαυρός κειμηλίων και λειψάνων που δεν έχει μελετηθεί ακόμα.
  
- στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου

  
Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Το φάτνωμα με τον αριθμό 1 της Σταυροθήκης Τιμίου Ξύλου της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου Αγίου Όρους
φέρει, σύμφωνα με την επιγραφή, και λείψανο από τα Μαλλιά και τα Σπάργανα του Χριστού.
 


Διαβάστε περισσότερα:

   
- στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου Μεγίστης Λαύρας 
  

Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Anatole Frolow: La relique de la Vraie Croix. Recherches sur le développement d'un culte, σ. 71, σημ.2.
Αναφορά σε σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου Αγίου Όρους που περιέχει λείψανο
των σπαργάνων του Χριστού.

Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Η σταυροθήκη της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου Αγίου Όρους με Σπάργανα Χριστού.

Διαβάστε περισσότερα:
  
416 - Λείψανα του Ακάνθινου Στέφανου του Χριστού στο Άγιον Όρος

543 - Αίμα Χριστού στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου Αγίου Όρους
  
Και ίσως και στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας.
  
Τα σπάργανα του Χριστού περιήλθαν στην κατοχή των Σταυροφόρων το 1204 με την κατάκτηση και δήωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους.
  
Το 1238, τα σπάργανα του Χριστού μαζί με άλλα χριστολογικά κειμἠλια αγοράστηκαν από τον Λουδοβίκο Θ΄ ή Άγιο Λουδοβίκο (25 Απριλίου 1214 - 25 Αυγούστου 1270), βασιλιά της Γαλλίας (1226-1270). Η αγορά έγινε προκειμένου να εδραιώσει τη φήμη του Παρισιού ως ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά κέντρα στον κόσμο, κάτι που θα του έδινε μεγάλη αξία στην εποχή του.
  
Το 1789, κατά τη διάρκεια των ταραχών της Γαλλικής Επανάστασης, καταστράφηκαν μαζί με άλλα χριστολογικά κειμήλια που προέρχονταν από το Βυζάντιο.
  
Εκτός όμως από τη βυζαντινή παράδοση, τεμάχια από τα σπάργανα του Χριστού εμφανίστηκαν στη Δύση ακόμα και από τις αρχές του 9ου αιώνα, πχ στην Ισπανία (Κάδιθ, Οβιέδο), αλλά και αργότερα στην Ιταλία (Ρώμη), Κροατία (Ντουμπρόβνικ), Γερμανία (Άαχεν) κτλ που όμως βασίζονται σε εξωπραγματικές ιστορίες σχετικά με την απόκτησή τους πχ σε υποτιθέμενα δώρα που έλαβε ο Καρλομάγνος και ούτω καθεξής.
  
Ενδιαφέρουσα ιστορία έχουν εντούτοις τα υποτιθέμενα σπάργανα του Χριστού που βρίσκονται στον Καθεδρικό Ναό του Άαχεν στη Γερμανία (εμφανίζονται τον 13ο αιώνα), επειδή πιστευόταν στον Μεσαίωνα ότι το υλικό των σπαργάνων του Ιησού ήταν από υλικό υποδημάτων του μνήστορος Ιωσήφ σε δεύτερη χρήση, ένδειξη της μεγάλης φτώχειας της Αγίας Οικογένειας.
  
  
Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Η μοναδική φωτογραφία που υπάρχει από τα υποτιθέμενα σπάργανα του Χριστού στον Καθεδρικό Ναό του Άαχεν (Γερμανία).
Πρόκειται για ένα χοντρό, πυκνοϋφασμένο καφέ ύφασμα που έχει σχεδόν την εμφάνιση τσόχας. Βρίσκεται σε θήκη
διπλωμένο τρεις φορές, αλλά όταν ξεδιπλώνεται έχει σχήμα τραπεζοειδές.
Στην πάνω πλευρά έχει ένα ημικυκλικό άνοιγμα για το λαιμό.
  

Η απόλυτος φτώχεια και ταπεινότητα της Αγίας Οικογένειας σε σημείο που να μην έχουν ούτε φασκιές συγκινούσε τις χιλιάδες των πάμφτωχων δουλοπάροικων χωρικών της φεουδαρχικής Δύσης που μαζεύονταν για να προσκυνήσουν τα μεγάλα ιερά προσκυνήματα του Άαχεν, φτώχεια που οι ίδιοι ήξεραν και καταλάβαιναν πολύ καλά. 


Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Από πολύπτυχο άγνωστου Φλαμανδού ζωγράφου, περίπου 1400. Μουσείο Mayer van den Bergh, Αμβέρσα, Βέλγιο.
Εικονίζεται ο μνήστωρ Ιωσήφ να μετατρέπει το υπόδημά του σε φασκιές του νεογέννητου Χριστού,
ένδειξη της μεγάλης φτώχειας της Αγίας Οικογένειας.


Διαβάστε περισσότερα:  
   
358 - Η λειψανοθήκη της Παναγίας του Άαχεν



Τα σπάργανα του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Αποτμήματα σπαργάνων του Χριστού, τα περισσότερα βυζαντινής προέλευσης.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...